**Phần Giới thiệu**
Kết quả mới nhất từ DESI củng cố bằng chứng về năng lượng tối động, dù chưa đạt ngưỡng khám phá.
**Nội dung chi tiết**
* **Bằng chứng mạnh mẽ hơn:** Dữ liệu mới từ DESI, kết hợp với các bộ dữ liệu khác, cho thấy năng lượng tối có thể thay đổi theo thời gian, tiến gần đến ngưỡng xác nhận.
* **BAO và DESI:** DESI sử dụng dao động âm thanh baryon (BAO) như một “thước đo vũ trụ” để nghiên cứu ảnh hưởng của năng lượng tối.
* **Kết quả:** Dữ liệu DESI phù hợp với mô hình Lambda CDM (năng lượng tối không đổi) khi xét riêng. Tuy nhiên, khi kết hợp với dữ liệu CMB, siêu tân tinh và thấu kính hấp dẫn yếu, xuất hiện dấu hiệu năng lượng tối có thể thay đổi.
* **Độ tin cậy:** Mức độ tin cậy dao động từ 2.8 đến 4.2 sigma, chưa đạt ngưỡng 5 sigma để công bố khám phá.
* **Phân tích dữ liệu:** Các nhà khoa học đang phân tích ba năm dữ liệu thu thập được, bao gồm gần 15 triệu thiên hà và quasar.
* **Bước tiếp theo:** DESI sẽ phân tích năm năm dữ liệu để kiểm tra xu hướng và có thể vượt qua ngưỡng 5 sigma.
* **Tác động:** Nếu năng lượng tối động được xác nhận, nó sẽ mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới và thách thức các nhà lý thuyết.
**Kết bài**
Mặc dù chưa đạt ngưỡng khám phá, kết quả từ DESI cung cấp bằng chứng mạnh mẽ hơn về năng lượng tối động, thúc đẩy nghiên cứu sâu hơn về bản chất của vũ trụ.
**Từ khóa**
DESI, Năng lượng tối, Năng lượng tối động, Vũ trụ, Dao động âm thanh baryon, Lambda CDM, CMB, Siêu tân tinh, Thấu kính hấp dẫn yếu.
Nguồn: https://arstechnica.com/science/2025/03/hints-grow-stronger-that-dark-energy-changes-over-time/