Công nghệ WATSS của Moltex, viết tắt của “Waste to Stable Salt” (chuyển chất thải thành muối ổn định), đã chính thức được chứng minh khả năng biến đổi nhiên liệu uranium oxit đã qua sử dụng thành nhiên liệu cho lò phản ứng muối nóng chảy. Quá trình đột phá này tách chiết các vật liệu có giá trị và sản phẩm phụ phóng xạ từ nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng dạng oxit, bao gồm cả nhiên liệu của lò phản ứng nước nhẹ, lò phản ứng Candu và một số lò phản ứng nhanh (như nhiên liệu MOX), chỉ trong vòng 24 giờ. Đặc biệt, công đoạn tiền xử lý linh hoạt cho phép xử lý cả những loại nhiên liệu đặc biệt, thử nghiệm hoặc tiên tiến. Các nguyên tố siêu urani được cô đặc để tạo thành nhiên liệu muối nóng chảy, trong khi các sản phẩm phân hạch được loại bỏ. Điều này không chỉ giảm đáng kể lượng chất thải mà còn biến chất thải hạt nhân thành nguồn năng lượng sạch, có thể điều tiết, đồng thời loại bỏ vĩnh viễn các nguyên tố siêu urani tồn tại lâu như plutonium. Kết hợp với công nghệ lò phản ứng muối ổn định – lò phản ứng SSR-W của Moltex, WATSS tạo ra một chu trình nhiên liệu khép kín.
Gần đây, thí nghiệm tại phòng thí nghiệm nóng của Canadian Nuclear Laboratories (chỉ có ở Canada mới có cơ sở xử lý nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng) đã chứng minh WATSS chiết xuất được 90% vật liệu siêu urani từ các thanh nhiên liệu đã qua sử dụng chỉ trong 24 giờ, và hiệu quả càng cao hơn nếu kéo dài thời gian. Giám đốc điều hành Moltex, Rory O’Sullivan, nhấn mạnh: “Nhu cầu năng lượng hạt nhân gia tăng đòi hỏi khả năng xử lý nhiên liệu hậu chu trình cũng phải tăng lên. WATSS là giải pháp đột phá, không chỉ giảm thiểu trách nhiệm mà còn tạo ra giá trị, biến chất thải thành tài sản năng lượng quý giá.”
Moltex dự kiến triển khai nhà máy WATSS đầu tiên tại nhà máy điện Point Lepreau của NB Power ở New Brunswick, nơi họ cũng sẽ triển khai lò phản ứng SSR-W đầu tiên vào đầu đến giữa những năm 2030. Báo cáo mới đây cho thấy nhà máy trình diễn quy mô thương mại này sẽ tái chế khoảng 260.000 thanh nhiên liệu đã qua sử dụng từ các lò phản ứng nước nặng áp suất Candu hiện có và tạo ra nhiên liệu tái chế đủ cho toàn bộ vòng đời 60 năm hoạt động của một lò phản ứng SSR-W 300 MW. Dự án WATSS nhận được sự hỗ trợ từ Chính phủ Canada, tỉnh New Brunswick, NB Power và cả cộng đồng người bản địa Mi’kmaq ở New Brunswick, những người đã đầu tư vào sự phát triển của công nghệ này. Jim Ward, Giám đốc điều hành Hội đồng bộ tộc Mi’kmaq bờ biển Bắc, cho biết: “Sự đầu tư của chúng tôi vào Moltex xuất phát từ tiềm năng làm cho năng lượng hạt nhân bền vững hơn và giảm trách nhiệm về chất thải hạt nhân. Moltex đã hợp tác với chúng tôi ngay từ giai đoạn đầu của dự án. Chúng tôi rất vui mừng khi đạt được cột mốc quan trọng này và mong chờ nhiều thành quả hơn nữa.”
Nguồn: https://www.world-nuclear-news.org/articles/pivotal-moment-for-moltex-recycling-process